Η γενική ούρων είναι μια βασική εξέταση που παραγγέλει ο ιατρός όχι μόνο κατά την διερεύνηση ορισμένων παθολογικών συμπτωμάτων, αλλά και όταν θέλει να αξιολογήσει το επίπεδο υγείας ενός οργανισμού σε συνδυασμό και με άλλες βασικές εξετάσεις. Αυτό γίνεται διότι τα ούρα αποτελούν όχι μόνο  δείκτη νεφρικής λειτουργίας αλλά και συνολικής υγείας με δεδομένο ότι μέσω των ούρων απομακρύνονται πολλές βλαπτικές ουσίες που είτε εισέρχονται στον οργανισμό από το εξωτερικό περιβάλλον είτε παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό.  

Πως είναι η γενική ούρων στον υγιή οργανισμό:

Το ούρο είναι διαυγές, χωρίς αίμα σάκχαρο πυοσφαίρια λεύκωμα και είναι στείρο μικροβίων. Αυτό οφείλεται στην ιδιαίτερη κατασκευή του νεφρικού ηθμού, ο οποίος ενώ καθαρίζει το αίμα, δεν του επιτρέπει να περάσει, ως έχει, στο ούρο. Στον υγιή άνθρωπο η καλλιέργεια ούρων είναι αρνητική διότι η φυσική άμυνα του σώματος δεν επιτρέπει την ανάπτυξη μικροβίων.

Ποιες είναι οι συνήθεις διαταραχές των ούρων:

Συνήθεις διαταραχές των ούρων που εντοπίζονται στην καθημερινή ιατρική πρακτική κατά την γενική ανάλυσή τους, είναι:

1. Διαταραχές του Ρh

Το Ph των ούρων κυμαίνεται μεταξύ 4,5 και 7,9. Η υπερβολική κατανάλωση κρέατος και γενικότερα πρωτεΐνης παράγει οξέα στον οργανισμό, με αποτέλεσμα τα ούρα να γίνονται περισσότερο όξινα, ενώ οι χορτοφαγικές δίαιτες αλκαλοποιούν τα ούρα. Παθολογικές καταστάσεις (ενδεικτική αναφορά)που οδηγούν σε μεγάλη παραγωγή οξέων με τα ούρα είναι ο πυρετός, η ουρική αρθρίτις, η έλλειψη καλίου ενώ προς την αντίθετη κατεύθυνση κινούνται αρκετές ουρολοιμώξεις,  η μεταβολική αλκάλωση, η άπω σωληναριακή νεφρική οξέωση.

2. Η ανίχνευση σακχάρου στα ούρα

Όταν ο μεταβολισμός της γλυκόζης είναι φυσιολογικός, τα φυσιολογικά ούρα δεν περιέχουν γλυκόζη. Στον διαβήτη αναπτύσσεται άνοδος της γλυκόζης του αίματος και έξοδος του σακχάρου στα ούρα, με αποτέλεσμα την ανίχνευσή του στην γενική ούρων.

Το φαινόμενο προκαλείται σπανιότερα από νεφρική σακχαρουρία (παρατηρείται συνήθως στην κύηση), όπου ενώ δεν υπάρχει διαβήτης και αυξημένη γλυκόζη αίματος, το νεφρό έχει μειωμένη ικανότητα επαναρρόφησης της γλυκόζης.

3. Η ανίχνευση ερυθρών στα ούρα

Η εύρεση άνω των τριών ερυθροκυττάρων ολικού αίματος στα ούρα με ειδικό μικροσκόπιο, αποκαλείται αιματουρία. Κατά την ιατρική εξέταση είναι σημαντικό να καθοριστεί, εάν πρόκειται για αποικισμό των ούρων από αίμα περιόδου και όχι για αληθή αιματουρία.

Παθολογικά νοσήματα και παράγοντες, που προκαλούν αιματουρία είναι τα καρκινώματα, η λιθίαση του ουροποιητικού, προστατικές παθήσεις λοιμώδη νοσήματα, αντιπηκτικά (ενδεικτική αναφορά).

4. Η ανίχνευση λευκώματος στα ούρα

Από παθοφυσιολογική άποψη το λεύκωμα στα ούρα προκύπτει είτε από αλλοιώσεις του νεφρικού ηθμού είτε από την παθολογική υπερπαραγωγή στον οργανισμό.

Εκτός από τα φάρμακα, που σε αρκετές περιπτώσεις ευθύνονται για την κατάσταση αυτή, ο κατάλογος των νοσημάτων και των καταστάσεων, που προκαλούν πρωτεΐνουρία είναι μακρύς. Κοινά νοσήματα που προκαλούν μεμονωμένη λευκωματουρία, χωρίς άλλα παθολογικά ευρήματα από την ανάλυση ούρων, είναι ο διαβήτης, η υπέρταση, η καρδιακή ανεπάρκεια, οι φλεγμονές 

5. Η ανίχνευση πυοσφαιρίων

Η ύπαρξη πυοσφαιρίων στα ούρα, υποδηλώνει φλεγμονή και συσσώρευση λευκών αιμοσφαιρίων. Τα αίτια που προκαλούν πυουρία διακρίνονται σε λοιμώδη αίτια (π.χ. μικρόβιο Escherichia coli), νοσήματα νεφρού (π.χ. διάμεση νεφρίτιδα), συστηματικά νοσήματα (π.χ. συστηματικός ερυθηματώδης λύκος).

6. Ανίχνευση κρυστάλλων στα ούρα

Πρόκειται για κρυσταλλικές δομές που εκκρίνονται στα ούρα. Παρά το γεγονός ότι κρύσταλλοι υπάρχουν και στα φυσιολογικά ούρα, η εξέταση της μορφής και της ποσότητας των κρυστάλλων αυτών στο μικροσκόπιο εξάγει σημαντικά συμπεράσματα. Έτσι χαρακτηριστικά εξαγωνικοί κρύσταλλοι εκκρίνονται στην περίπτωση της κυστινουρίας, ενώ αφθονία κρυστάλλων εκκρίνεται σε περιπτώσεις λιθιάσεων.

7. Ανίχνευση μικροβίων ή διαφόρων μικροοργανισμών στα ούρα

Στις τυπικές περιπτώσεις πρόκειται για ουρολοιμώξεις. Σπανιότερα έχουν γίνει σφάλματα κατά την λήψη των ούρων.

Τα ευρήματα από τη σωστή ιατρική εξέταση του ασθενούς έχουν κομβικό ρόλο στην εξατομικευμένη αξιολόγηση.