Η τενοντίτιδα είναι μια επώδυνη φλεγμονή των τενόντων. Μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος και είναι δύσκολο να βρείτε τι την προκάλεσε. Μπορεί να προκληθεί από υπερβολική χρήση, τραυματισμό ή άλλους παράγοντες.

Ο τένοντας είναι η δομή που μοιάζει με χορδή και συνδέει τον μυ με το οστό. Η τενοντίτιδα είναι μια επώδυνη κατάσταση που προκαλείται από επαναλαμβανόμενες κινήσεις (όπως η άσκηση ή παραμένετε στην ίδια στάση για μεγάλο χρονικό διάστημα), τραυματισμούς ή χρόνιες φλεγμονές.

Η τενοντίτιδα είναι πιο συχνή στους ενήλικες άνω των 40 ετών απ' ό,τι στους νεότερους. Ωστόσο, οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα ανάλογα με το πόσο τραυματισμένοι είναι οι τένοντες.

Καθώς μεγαλώνουμε, οι σύνδεσμοι, τα οστά και οι τένοντες φθείρονται, καθιστώντας μας πιο ευάλωτους σε μυϊκές και αρθρικές βλάβες.

Οι τένοντες είναι πιο ευαίσθητοι στην καταπόνηση, την θλάση, την κίνηση και τη ρήξη.

Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, σωματότυπων και επιπέδων σωματικής δραστηριότητας και όχι μόνο αθλητές και ηλικιωμένους.

Η τενοντίτιδα αντιμετωπίζεται με διάφορες μεθόδους, ανάλογα με το πιο μέρος του σώματος έχει εμφανιστεί, πόσο καιρό το έχει εμφανίσει άτομο και πόσο δραστήριο είναι.

Αρχικά, πρέπει να επισκεφτείτε έναν ορθοπεδικό. Θα σας συστήσει να ξεκουράζεστε αρκετά, να αποφεύγετε την έντονη δραστηριότητα, να χρησιμοποιείτε παγοκύστες/θερμοκύστες, να κάνετε φυσικοθεραπεία ή να λάβετε παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Τις περισσότερες φορές δεν απαιτούνται ακραίες θεραπείες όπως η χειρουργική επέμβαση ή οι  επαναλαμβανόμενες ενέσεις, αλλά σε περίπτωση ρήξης του τένοντα, μπορεί να πραγματοποιηθούν για τον άμεσο έλεγχο του προβλήματος.

Συμπτώματα Τενοντίτιδας

Τα συμπτώματα της τενοντίτιδας μπορεί να διαρκέσουν από μερικές εβδομάδες έως πολλούς μήνες.. Όλα εξαρτώνται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού, το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει και πόση φλεγμονή έχει αναπτυχθεί. Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, χαλαρώσετε και αναζητήσετε θεραπεία, τόσο πιο γρήγορα θα υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

Συχνά σημεία του σώματος όπου μπορεί να εμφανιστεί η τενοντίτιδα είναι τα γόνατα, οι ώμοι, οι φτέρνες, οι αγκώνες, οι καρποί, οι γοφοί και τα χέρια.

Η τενοντίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, όπως:

• εκδήλωση πόνου σε έναν συγκεκριμένο σύνδεσμο, άρθρωση ή μυ
• ευαισθησία και πρήξιμο
• υπάρχει μεγαλύτερη δυσφορία, κατά την κίνηση ή την άσκηση
• ακαμψία
• προβλήματα ύπνου, λόγω δυσφορίας

Παράγοντες που προκαλούν τενοντίτιδα

Επειδή η τενοντίτιδα προκαλείται από την επαναλαμβανόμενη κίνηση, μπορεί να προκληθεί από συνηθισμένες εργασίες όπως η δακτυλογράφηση, το καθάρισμα, το τρέξιμο ή η συμμετοχή σε αθλήματα. Στην πραγματικότητα, αν και ένα ατύχημα μπορεί να προκαλέσει τενοντίτιδα,  η πάθηση προκαλείται συχνά από την εργασία ή τα χόμπι του ατόμου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν ξεκινάει απότομα αυτές τις δραστηριότητες (όπως ένα πρόγραμμα άσκησης) και τις κάνει υπερβολικά γρήγορα.

Η τενοντίτιδα μπορεί να προκληθεί από διάφορες δραστηριότητες, όπως:

• Κακή στάση σώματος όταν δουλεύετε σε γραφείο
• Τρέξιμο/τζόκινγκ (που επηρεάζουν τις φτέρνες)
• Οι διατάσεις μετά την άσκηση δεν συνιστώνται
• Ασκήσεις High-Intensity Interval Training (HIIT)
• και άλλα σπριντ (ιδιαίτερα αν δεν έχετε προθερμανθεί ή δεν έχετε ξεκουραστεί αρκετά καλά)
• Χορός
• Μπάσκετ
• Η ποδηλασία ή η χρήση ενός ελλειπτικού μηχανήματος
• Κηπουρική
• Γκολφ
• Τένις
• Καθημερινή πολύωρη χρήση των χεριών (όπως ξυλουργική, καθαριότητα, σκάψιμο κ.λπ.)
• Σκι
• Μπέιζμπολ (επηρεάζει τον ώμο)

Ιατρικές ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα, οι διαταραχές του θυρεοειδούς, οι λοιμώξεις και η απόκριση στα φάρμακα ενδεχομένως να συμβάλλουν στην καταπόνηση των τενόντων.

Επίσης, η τενοντίτιδα μπορεί  να προκληθεί από κακή στάση του σώματος και ορισμένους άτυπους σχηματισμούς οστών ή αρθρώσεων, π.χ να έχετε πόδια ή χέρια που δεν έχουν παρόμοιο μήκος.

Επιπλέον, οι ηλικιωμένοι μπορεί να πάθουν τενοντίτιδα μετά από πτώση, λόγω στήριξης του βάρους του σώματος ( π.χ στο ένα χέρι), που προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις ή τους τένοντες.

Τέλος, επειδή οι τένοντες αποτελούνται από "ινώδη" ιστό, ενδέχεται να καταπονηθούν σε σημείο να υποστούν βλάβη από οποιαδήποτε μορφή έντονης κίνησης, εσωτερική λοίμωξη ή αιτία οιδήματος.

Ενώ το σώμα  περιέχει εκατοντάδες τένοντες, λίγοι μόνο φαίνεται να ευθύνονται για τη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων τενοντίτιδας. Επειδή αυτοί οι τένοντες χρησιμοποιούνται κυρίως καθημερινά, ενδεχομένως να αιματώνονται λιγότερο.

Η βλάβη των ιστών και η φλεγμονή μπορεί να επιδεινωθούν από την έλλειψη ροής αίματος και τη δυσκολία παροχής θρεπτικών συστατικών στους τένοντες, που είναι σημαντικά για να βελτιωθούν η κυκλοφορία, η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και η φλεγμονή του οργανισμού.

Φυσικές θεραπείες

1. Σταματήστε την άσκηση και ξεκουραστείτε

Αν έχετε τενοντίτιδα, πρέπει να σταματήσετε για λίγο το γυμναστήριο, τα ομαδικά αθλήματα και άλλες καθημερινές ρουτίνες, ώστε οι τένοντες να αναρρώσουν σωστά.

Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσετε να προσδιορίσετε αν μια μορφή άσκησης (π.χ. τζόκινγκ ή τένις) μπορεί να συνέβαλε στην ανάπτυξη της τενοντίτιδας, ώστε να την σταματήσετε τουλάχιστον προσωρινά.

Πόσο καιρό πρέπει να ξεκουράζεστε και να απέχετε από την άσκηση; Όλα εξαρτώνται από το ποιος τένοντας έχει υποστεί βλάβη και πόσο σοβαρή είναι η φλεγμονή. Δεν πρέπει να ξεκουράζεστε για πολύ καιρό, καθώς μπορεί να σκληρύνουν οι τένοντες.

Αναρρώστε μέχρι η δυσφορία και το πρήξιμο να υποχωρήσει. Μιλήστε με τον γιατρό σας, ώστε να σας καθοδηγήσει σωστά. Στη συνέχεια, καθώς ο πόνος σας το επιτρέπει, ξεκινήστε μια άσκηση χαμηλής έντασης για ένα διάστημα, κάντε διατάσεις και συχνά διαλείμματα.

Αποφύγετε οποιαδήποτε άσκηση χαμηλής έντασης που επιδεινώνει την τενοντίτιδα. Αν η άσκηση καταπονεί τους τένοντές σας, απλώς θα προκαλέσετε μεγαλύτερη ζημιά και θα επιμηκύνετε το χρόνο της ανάρρωσης.

2. Ξεκινήστε νέα άσκηση με αργό ρυθμό 

Μία από τις πιο διαδεδομένες αιτίες τενοντίτιδας είναι η απότομη έναρξη ενός προγράμματος άσκησης ή η μη επαρκής ξεκούραση μεταξύ των ασκήσεων. Η υπερκόπωση του σώματος και η εξάντληση του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να αυξήσει τη φλεγμονή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με τους τένοντες, τους μύες και τις αρθρώσεις. Αυτό όχι μόνο δημιουργεί χρόνια δυσφορία, αλλά μπορεί επίσης να ανακόψει την ανάρρωση και να σας αναγκάσει να εγκαταλείψετε τα περισσότερα είδη άσκησης για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οποιοδήποτε νέο είδος κίνησης ή άσκησης (π.χ γιόγκα, ποδηλασία) απαιτεί χρόνο για να προσαρμοστούν οι τένοντες. Ξεκινήστε προσεκτικά και κάντε διάλλειμα μερικές μέρες, ακόμη και αν είστε έμπειρος αθλητής.

2. Ακολουθήστε αντιφλεγμονώδη διατροφή

Η φλεγμονή, όπως σχεδόν όλοι οι τραυματισμοί και ακόμη και οι χρόνιες διαταραχές, επιδεινώνει το πρόβλημα.

Οι τροφές που καταναλώνετε μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση στα συνολικά επίπεδα φλεγμονής. Ορισμένες τροφές βοηθούν στην ταχύτερη αποκατάσταση και την αποφυγή τραυματισμών, ενώ άλλες προκαλούν πρήξιμο και καθυστερούν την θεραπεία.

Ακολουθούν μερικές από τις πιο θεραπευτικές αντιφλεγμονώδεις τροφές που πρέπει να καταναλώνετε σε καθημερινή βάση:

Λαχανικά (ιδίως πράσινα φυλλώδη)

Τα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, που καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες, το οποίο είναι μία από τις κύριες αιτίες της φλεγμονής. Το μισό γεύμα, πρέπει να αποτελείται από μαγειρεμένα ή ωμά λαχανικά, προσπαθώντας να ενσωματώνετε λάχανο kale, μπρόκολο, σπανάκι και άλλα λαχανικά σε τακτική βάση. Τα φυλλώδη και σταυρανθή λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, συμπεριλαμβανομένων της βιταμίνης C, της βιταμίνης Κ και μετάλλων που βοηθούν το σώμα να αποκατασταθεί γρηγορότερα.

Έλλειψη πρωτεϊνών

Η έλλειψη πρωτεϊνών πιθανόν να προκαλέσει αδυναμία, καθυστερημένη αποκατάσταση, εξάντληση και σωματικούς πόνους. Σε κάθε γεύμα πρέπει να καταναλώνετε τουλάχιστον 115 με 140 γρ υψηλής ποιότητας πρωτεΐνης. Μερικές από τις καλύτερες επιλογές αποτελούν τα ψάρια ανοικτής θάλασσας (πηγή αντιφλεγμονωδών ωμέγα-3 λιπαρών οξέων), τα ωμά γαλακτοκομικά, τα αυγά από κότες ελεύθερης ή φυτικής εκτροφής, καθώς περιέχουν τα πιο εύκολα χρησιμοποιούμενα αμινοξέα και ψευδάργυρο (υπάρχει σε σημαντικές ποσότητες στο μοσχάρι, τους κολοκυθόσπορους και το σπανάκι), ο οποίος συμβάλλει στο σχηματισμό και την αποκατάσταση των ιστών.

Μούρα (Berries)

Τα μούρα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, η οποία βοηθά στην αποκατάσταση του κολλαγόνου, ένα απαραίτητο συστατικό των ιστών. Άλλες καλές πηγές βιταμίνης C αποτελούν τα εσπεριδοειδή, η κολοκύθα, τα πράσινα λαχανικά και οι πιπεριές. Τα μούρα έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, τα οποία καταπολεμούν τη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, που είναι μία από τις κύριες αιτίες τραυματισμού καθώς οι άνθρωποι γερνούν. Ο ανανάς είναι ένα εξαιρετικό φρούτο για κατανάλωση, καθώς περιέχει βρωμελίνη (bromelain), μια χημική ουσία που μπορεί να βοηθήσει με το πρήξιμο και τους τραυματισμούς.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και μαγνήσιο

Τροφές πλούσιες σε κάλιο, όπως το νερό καρύδας, το αβοκάντο, τα λαχανικά και οι μπανάνες, μπορεί να βοηθήσουν το σώμα να αποκατασταθεί ταχύτερα. Το μαγνήσιο, το οποίο μπορεί να βρίσκεται σε αυτές τις τροφές, είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση των μυών, την υγιή κυκλοφορία και τον ξεκούραστο ύπνο.

Ζωμός κρέατος

Ο ζωμός κρέατος περιλαμβάνει κολλαγόνο, το οποίο είναι καλό για την αποκατάσταση των τενόντων, καθώς βοηθά το σώμα να δημιουργεί και να κατασκευάζει ιστούς. Εκτός από την τενοντίτιδα βοηθάει σε διαστρέμματα, θλάσεις και παθήσεις των συνδέσμων.

Αντίθετα, οι παρακάτω τροφές μπορεί να επιδεινώσουν την τενοντίτιδα αυξάνοντας τη φλεγμονή:

Καφεΐνη και αλκοόλ

Η καφεΐνη, περιλαμβάνει συγκεκριμένες χημικές ουσίες που δεσμεύουν το ασβέστιο, μπορεί να παρατείνει τη φλεγμονή και να αυξήσει την απώλεια οστικής μάζας. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο στην ανοικοδόμηση των τραυματισμένων ιστών, οπότε η υπερβολική κατανάλωση καφέ ή αλκοόλ μπορεί να εμποδίσει το σώμα να αποκατασταθεί σωστά.

Υπερβολικό νάτριο/αλάτι

Το νάτριο (που υπάρχει σχεδόν σε όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα) εξουδετερώνει το κάλιο. Επίσης, η υπερβολική ποσότητα νατρίου συμβάλλει στην απώλεια βασικών θρεπτικών συστατικών από το σώμα που απαιτούνται για την αποκατάσταση.

Ζάχαρη και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες

Η ζάχαρη και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες είναι ότι χειρότερο μπορείτε να καταναλώσετε. Η προστιθέμενη ζάχαρη μπορεί να μειώσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, να εμποδίσει την αποκατάσταση των πληγών, να προάγει τη φλεγμονή και να οδηγήσει σε αύξηση βάρους, η οποία μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της τενοντίτιδας.

Υδρογονωμένα έλαια και τηγανητά

Τα εξευγενισμένα έλαια, όπως και η ζάχαρη, έχουν συνδεθεί με φλεγμονές, επειδή περιέχουν "προφλεγμονώδη" ωμέγα-6 λιπαρά οξέα.

3. Χρησιμοποιήστε παγοκύστες

Η τοποθέτηση πάγου σε μέρη του σώματος που πονάνε μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του πρηξίματος. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό τις πρώτες ημέρες μετά από ένα ατύχημα ή όταν αρχίζει να εμφανίζεται οίδημα. Για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα της τενοντίτιδας, τοποθετήστε μια παγοκύστη (όχι απ’ ευθείας στο δέρμα) π.χ σ’ ένα πανί ή μια πετσέτα που καλύπτει την επώδυνη περιοχή.

Εναλλακτικά, μπορείτε να τοποθετήσετε μια σακούλα με παγάκια ή κατεψυγμένα λαχανικά τυλιγμένα σε μια πετσέτα για 15-20 λεπτά κάθε φορά. Μπορείτε να βάζετε πάγο όσες φορές θέλετε κατά τη διάρκεια της ημέρας ή μέχρι να δείτε μείωση της δυσφορίας.

4. Χρησιμοποιήστε νάρθηκα ή προιόν στήριξης

Η χρήση ενός επιδέσμου, νάρθηκα ή προϊόντος στήριξης (π.χ κολάρο αυχένα) μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του τραυματισμένου μέρους του σώματος από την υπερβολική κίνηση. Επιπλέον, η  απομόνωση του φλεγμονώδους τένοντα μειώνει το πρήξιμο και βοηθά στην αποκατάσταση των τραυματισμένων ιστών.

5. Χειροπρακτική

Ο χειροπρακτικός μπορεί να διορθώσει την κακή στάση του σώματος και να σας δείξει πώς να κάνετε διατάσεις, ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο τραυματισμού κατά την εργασία ή την άσκηση.

6. Συμβουλευτείτε γιατρό

Ο ορθοπεδικός μπορεί να αντιμετωπίσει την τενοντίτιδα με τους παρακάτω τρόπους:

Παυσίπονα (συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα)

Η ιβουπροφαίνη που λαμβάνεται κάθε τόσο μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση μικρής δυσφορίας. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να συνταγογραφηθούν τζελ (gel) που εφαρμόζονται απευθείας στην περιοχή ή ισχυρότερα αναλγητικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται προσωρινά.

Φυσικοθεραπεία

Ο φυσικοθεραπευτής θα σας δείξει κάποιες ασκήσεις απομόνωσης του τένοντα. Η φυσικοθεραπεία αποσκοπεί στη σταδιακή διάταση του τραυματισμένου τένοντα με ελεγχόμενο τρόπο, αναπτύσσοντας παράλληλα την ευελιξία και τη δύναμη στους υποστηρικτικούς μύες γύρω από τον τένοντα.

Ενέσεις κορτικοστεροειδών

Ο γιατρός μπορεί να προτείνει στον ασθενή να κάνει ενέσεις στεροειδών ώστε να μειωθεί άμεσα ο πόνος και το πρήξιμο. Δεν αποτελεί μια μακροπρόθεσμη θεραπεία αλλά προσωρινή όταν ο πόνος είναι αρκετά σοβαρός.

Οι ενέσεις μπορεί να έχουν ορισμένες παρενέργειες, όπως η αλλαγή του χρώματος του δέρματος, η αποδυνάμωση του τένοντα και η δημιουργία υπερβολικού οιδήματος.

Μεταξύ των ενέσεων πρέπει να μεσολαβήσουν έξι εβδομάδες ή και περισσότερο. Στο διάστημα αυτό προσπαθήστε να θεραπεύσετε την τενοντίτιδα με άλλους τρόπους, π.χ διατροφή, ξεκούραση.

Εξωσωματική θεραπεία κρουστικών κυμάτων (ESWT)

Αν εξακολουθείτε να έχετε χρόνιο πρόβλημα, ενώ έχετε δοκιμάσει τα πάντα, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει να δοκιμάσετε την ESWT. Η ESWT είναι μια μη επεμβατική θεραπεία που απευθύνεται σε ασθενείς που βιώνουν μικρό πόνο. Χρησιμοποιεί κρουστικά κύματα για να διασπάσει τις εναποθέσεις που έχουν συσσωρευτεί στον τένοντα. Η ESWT, όπως και οι ενέσεις, έχει αρνητικές επιπτώσεις και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως πρώτη γραμμή θεραπείας.

Χειρουργείο

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μια επιλογή, αν η τενοντίτιδα δεν υποχωρεί. Όμως, ενέχει κινδύνους όπως η αναισθησία, οι παρενέργειες των φαρμάκων, οι λοιμώξεις, οι ουλές και η ρήξη του τένοντα.

Η αρθροσκόπηση είναι μια δημοφιλής επέμβαση για τα άτομα με "αγκώνα του τένις", ένα συχνό είδος τενοντίτιδας, που χρειάζεται λιγότερο χρόνο ανάρρωσης σε σχέση με άλλα είδη χειρουργικών επεμβάσεων, καθώς είναι λιγότερο παρεμβατική.

Συμπληρώματα

Δοκιμάστε τα παρακάτω συμπληρώματα που καταπολεμούν τον πόνο και το πρήξιμο για να βελτιώσετε το ανοσοποιητικό σύστημα, να μειώσετε τη φλεγμονή και να επουλώσετε τους τραυματισμένους ιστούς:

Ωμέγα-3 ιχθυέλαια

Αυτά τα αντιφλεγμονώδη λιπίδια είναι απαραίτητα για την επούλωση των πληγών, τη διαχείριση του οιδήματος και την ανοσολογική απόκριση. Καταναλώστε ψάρια ή θαλασσινά ανοικτής θάλασσας και λάβετε συμπληρώματα ωμέγα-3, τέσσερα γραμμάρια καθημερινά.

Κολλαγόνο/Πρωτεΐνη Κολλαγόνου

Το κολλαγόνο βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες τόσο στους τένοντες όσο και στους συνδέσμους. Η λήψη του σε μορφή συμπληρώματος θα βοηθήσει στην αναπλήρωση των αποθεμάτων στον οργανισμό και στη βελτίωση των κατεστραμμένων περιοχών του σώματος.

Βρωμελίνη (bromelain)

Η βρωμελίνη είναι ένα ένζυμο που απαντάται στον ανανά και έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Πάρτε 500 mg τρεις φορές την ημέρα ώστε βοηθήσετε στην επούλωση των ιστών.

MSM

Το MSM ως αντιφλεγμονώδες και πηγή θείου, βοηθάει στην επούλωση. Επιπλέον,  απαιτείται για τη σωστή λειτουργία των τενόντων. Επίσης, είναι αποτελεσματικό στους μυϊκούς πόνους, π.χ επίμονες ενοχλήσεις στους ώμους ή στην πλάτη. Πάρτε 1.000 mg τρεις φορές την ημέρα.

Φυσικά αιθέρια έλαια

Τα φυσικά αιθέρια έλαια όπως το κυπαρίσσι (cypress), το λιβάνι (frankincense) ή το έλαιο μέντας  μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τη δυσφορία και να αυξήσει την ροή του αίματος.

Αναμείξτε δύο σταγόνες από κάθε έλαιο με 1/2 κουταλάκι του γλυκού λάδι καρύδας. Στη συνέχεια, τρεις έως πέντε φορές την ημέρα, εφαρμόστε το παραπάνω μείγμα απευθείας στην περιοχή που πονάει με μια ζεστή κομπρέσα για να το βοηθήσετε να απορροφηθεί. Επίσης, μπορείτε να κάνετε ένα ζεστό μπάνιο με αρωματικά έλαια.

Με πληροφορίες από το Well-being Secrets