Διασχιστική Διαταραχή της Ταυτότητας (πρώην διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας)
Πρόκειται για μια σοβαρή διαταραχή της ταυτότητας που χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη δύο ή περισσοτέρων προσωπικοτήτων μέσα στο ίδιο άτομο.
Οι προσωπικότητες αυτές είναι συνήθως διαφορετικές και εκφράζουν αντίθετες πλευρές της ταυτότητας. Δηλ. ένα άτομο μπορεί να παρουσιάζεται τη μια ντροπαλό και την άλλη ζωηρό και απελευθερωμένο! Οι διαφορετικές προσωπικότητες μπορεί να είναι από 2 έως πάνω από 100 (!) και επικρατούν στο άτομο εναλλάξ. Το άτομο μπορεί να έχει επίγνωση των διαφορετικών προσωπικοτήτων, αλλά μπορεί και να μην έχει επίγνωση. 'Όμως, και στις δύο περιπτώσεις δυσκολεύεται να εξηγήσει τις αντιδράσεις του και να καταλάβει τον εαυτό του, με αποτέλεσμα συχνά να παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους και φοβιών, ενώ είναι πολύ συχνές οι απόπειρες αυτοκτονίας.
Όταν η μια προσωπικότητα προσπαθεί να καταλάβει την θέση της άλλης, είναι συχνά τα κενά μνήμης του ατόμου ενώ μπορεί να συνυπάρχουν και ψευδαισθήσεις (π.χ. φωνές που δίνουν εντολές). Τα κενά μνήμης εμποδίζουν το άτομο να έχει επίγνωση της κατάστασης του. Αυτό γιατί δεν θυμάται σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος του που θα τον βοηθούσαν να καταλάβει τον εαυτό του και να δομήσει μια ενιαία προσωπικότητα. Βέβαια κάτι που θυμάται η μια προσωπικότητα μπορεί να μην το θυμάται η άλλη! Όλα αυτά οδηγούν το άτομο σε μια κατάσταση αποπροσωπικοποίησης.
Τι είναι προσωπικότητα; (DSM-IV)
Είναι ο σχετικά σταθερός και διαρκής τρόπος αντίληψης, σχέσης και σκέψης για το περιβάλλον και τον εαυτό του ατόμου, που εκδηλώνεται σε ένα ευρύ φάσμα σημαντικών κοινωνικών και προσωπικών καταστάσεων.
Η διαταραχή της ΔΔΤ είναι πιο συχνή στις γυναίκες ενώ συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Αρχίζει από την παιδική ηλικία αλλά συνήθως γίνεται εμφανής στην εφηβεία. Η αιτιολογία είναι άγνωστη αλλά πιστεύεται ότι μπορεί να συμβάλει μια σοβαρή σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία.
Διάγνωση (DSM-IV)
- Παρουσία στο ίδιο άτομο δύο ή περισσότερων ξεχωριστών ταυτοτήτων ή καταστάσεων προσωπικότητας.
- Τουλάχιστον δύο από αυτές να καταλαμβάνουν επανειλημμένα τον έλεγχο της συμπεριφοράς του ατόμου.
- Αδυναμία ανάκλησης στην μνήμη σημαντικών προσωπικών πληροφοριών (δεν εξηγείται στα πλαίσια της συνηθισμένης λησμοσύνης).
- Η διαταραχή δεν οφείλεται σε χρήση ουσιών (π.χ. μέθη) ή σε επιληπτικού τύπου διαταραχές.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η θεραπευτική αντιμετώπιση συνίσταται στον συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας. Η θεραπευτική στρατηγική αποφασίζεται ανάλογα με την βαρύτητα της διαταραχής και τις ιδιομορφίες του πάσχοντα. Η επιτυχία της εξαρτάται από την βαρύτητα της διαταραχής. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή σε κλινική.
- Φάρμακα: Δεν υπάρχουν ειδικά φάρμακα για αυτή τη διαταραχή, αλλά αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα (άγχος, κατάθλιψη, ψυχοκινητική διέγερση).
- Ψυχοθεραπεία: Η ψυχοθεραπεία είναι σημαντική στους πάσχοντες με ΔΔΤ και συνίσταται στο να βοηθήσει τον πάσχοντα να συνθέσει τις διαφορετικές προσωπικότητες σε έναν ολοκληρωμένο εαυτό. Θα πρέπει να επιτευχθεί η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών προσωπικοτήτων και να μειωθούν τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής. Η ψυχοθεραπεία πολλές φορές είναι δύσκολη λόγω της ελλιπούς συνεργασίας του πάσχοντα. Επίσης, είναι μακροχρόνια και μπορεί να χρειαστούν δύο ή περισσότερες συνεδρίες την εβδομάδα για 3-6 χρόνια!
